ترانه شب بود بیابان بود از داستان تا اجرا
ترانه شب بود بیابان بود براساس یک ترانه آرژانتینی به نام (Mi Barco Peregerino) ساخته شده است.
شعر فارسی آن از سروده های ناصر رستگارنژاد و شعر گیلکی آن را جهانگیر سرتیپ‌پور سروده و پوران آن رابه همراه ارکستر عباس شاهپوری آن را به فارسی و گیلکی خواند.
شب بود را بعدها بسیاری از جمله فریدون فرخزاد و شهرام شب‌پره بازخوانی کردند.
بسیاری از ترانه‌های ایرانی مثل مرا ببوس و مهتاب براساس ملودی ترانه‌های مشهوری غیرفارسی ساخته شده. موسیقی زبان بین المللی و همه فهمی است و ربطی به منطقه جغرافیایی و زبان خاصی ندارد. انسان‌ها بطور یکسان از موسیقی خوب لذت می‌برند. این بده بستان‌ها در همهٔ دنیا وجود داشته و دارد و ترانه‌های مشهور به زبان‌های مختلف اجرا و خوانده می‌شوند.
داستان ترانه شب بود بیابان بود
ترانه Mi Barco peregrino یا «قایق سرگردان من» و یا «قایق زائر من» یکی از مشهورترین ترانه‌های گروه لوس کاوایروس دل تانگو بود که در تاریخ ۱۵ فوریه سال ۱۹۵۵ منتشر شد. شعر ترانه را فرانسیسکو یونی سرود و خوانندگی، نوازندگی ویلن و رهبری گروه هم بر عهده رائول گارسس بود.
سرنوشت ایرانی ترانه
رستگار نژاد در اواسط دهه سی خورشیدی و اوایل دهه چهل با عباس شاهپوری آهنگساز و نوازنده ویلن و همسر او خانم پوران که در آن سال‌ها بانوی ناشناس و بعدتر بانو شاهپوری نامیده می‌شد همکاری نزدیکی داشت. «شب بود» همانند سایر کارهای ناصر رستگارنژاد ترانه تصویری است.
جرقه ترانه در ذهن شاعر
او این بار یک شب طوفانی در زمستان را به تصویر می‌کشد زمانی که دو دلداده در میان سرما و طوفان گیر افتاده‌اند. به گفته رستگارنژاد جرقه اولیه این شعر در یک شب بارانی زده شد. وقتی‌که او با دوست‌دخترش در بیرون شهر بود و باد شدیدی می‌وزیده و باران تندی شروع به باریدن کرده و هردو را کاملاً خیس می‌کند. رستگارنژاد کت خود را به دوش آن خانم می‌اندازد تا از سرما نلرزد. این حس حال و اوضاع و باعث جرقه این شعر در ذهن او می‌شود.
شب بود با اجرای پوران
پوران ترانه را به فارسی و گیلانی اجرا کرده. در صفحه‌ای که توسط کمپانی شهرزاده پر شده در یک سوی صفحه نوشته شده: «شب بود، خواننده بانو شاهپوری و ارکستر عباس شاهپوری، شعر رستگار نژاد» و در سوی دیگر «شب بود محلی، خواننده بانو شاهپوری، ارکسترعباس شاهپوری و شعرسرتیپ‌پور»
متأسفانه تاریخی روی صفحه وجود ندارد و تاریخ دقیقی برای آن نمی‌شود گفت. ترانه شب بود بعد از ترانه شانه ساخته شده و به‌احتمال‌زیاد این صفحه باید در سال‌های ۳۷ یا ۳۸ پر شده باشد.
اجرای شب بود بیابان بود با آکاردئون و هارمونیکا
شب بود بیابان بود و فرخزاد
اما این فریدون فرخزاد بود که باعث مشهور شدن این ترانه شد. هرچند ناصر رستگارنژاد که آن سال‌ها در آمریکا زندگی می‌کرد بابت بی‌اجازه خواندن این کار دل خوشی از فرخزاد نداشت. فرخزاد این کار را در اواخر دهه چهل خورشیدی زمانی که شو میخک نقره‌ای را در تلویزیون ملی اجرا می‌کرد، خوانده است. روی جلد صفحه این ترانه فرخزاد با دستخط خود حق پخش این ترانه‌ها را به شرکت رویال واگذار کرده و روی جلد اشاره‌ای به ترانه‌سرای این آهنگ نکرده است.
اجرای دیگر خوانندگان
ترانه شب بود بیابان بود، بعدها توسط بسیاری اجرا و بازخوانی شده. حتی شهرام شب‌پره که به‌جز یک آلبوم «از تار تا گیتار» در سال ۲۰۱۲ که ادای دین به خوانندگان قدیمی بود، به‌ندرت موسیقی خواننده دیگری را بازخوانی می‌کند. شهرام در اکتبر سال ۲۰۰۸ این ترانه را به سبک خودش خواند. ناصر رستگارنژاد در این مورد هم خاطره جالبی دارد.
گروه کیوسک هم در آلبوم «سه تقطیره» این ترانه را اجرا کرد. این آلبوم درواقع ضبط اجرای زنده این گروه در چهارم جولای ۲۰۱۰ در سالن یوشیز سانفرانسیسکو بود. در جلد آلبوم سه تقطیره، ترانه شب بود به یاد و خاطره فریدون فرخزاد تقدیم شده.
هانی نیرو هم در سال ۲۰۱۲ نیز این ترانه را بازخوانی کرد.
اجرای گروه کر دختران، اجرای ژاپنی و فارسی ترانه، اجرای حسین کویار در تلویزیون من‌وتو، اجرای الناز عابدینی، سهرابند و گروه مادرزفادراز اجراهای دیگر هستند که قسمت‌هایی از آن‌ها را می‌شنوید.
حتی در دوران کرونا هم اجرای طنزی از این ترانه در سری کارتون‌های دیرین دیرین ساخته شد.